Het warmteschap: een nieuwe speler op de warmtemarkt
Er wordt gewerkt aan de nieuwe landelijke Energiewet en de Warmtewet 2.0. Vorig jaar zijn Europese richtlijnen van kracht geworden die daarin door moeten werken. De Europese richtlijnen geven ruimte voor nieuwe partijen op de energiemarkt. In twee discussiestukken doen we voorstellen hoe we die Europese richtlijnen kunnen interpreteren zodat die de ambities en ontwikkeling van energiecoöperaties in Nederland helpen. Daarbij introduceren we als eerste in Europa een nieuwe marktspeler op basis van deze definities: de warmte-energiegemeenschap of kortweg het Warmteschap. De discussiestukken worden besproken met leden en stakeholders.
Definities in de Europese richtlijnen
De basis is de gezamenlijke noemer Gemeenschap Energie Initiatieven (GEI). Dit zijn voornamelijk groepen burgers die zich begeven op de energiemarkt samen met andere publieke partners als gemeenten en kleine ondernemingen. Hier zijn twee definities van, die in verschillende richtlijnen staan en ook kleine verschillen hebben in hun definitie. Hierdoor gaan ze over verschillende activiteiten en energiebronnen en hebben ze andere eisen met betrekking tot het lidmaatschap. Het gaat om:
- Hernieuwbare Energiegemeenschap (HEG) uit de Richtlijn voor hernieuwbare bronnen (Richtlijn (EU) 2018/2001 , 11 december 2018).
- Energiegemeenschap van burgers (EGB) uit de Richtlijn voor de interne elektriciteitsmarkt (Richtlijn (EU) 2019/944, 5 juni 2019).
De twee definities zijn gemaakt zodat lidstaten wetgeving kunnen maken om deze nieuwe marktspelers makkelijker toegang tot de energiemarkt te geven.
Vertaling naar Nederland
Voor een duidelijke omzetting naar Nederlandse wetgeving stellen we voor om het basismodel (GEI) kortweg een 'energiegemeenschap' te noemen, de HEG een 'hernieuwbare energiegemeenschap' en de EGB een 'Elektrische energiegemeenschap'. Beide namen verwijzen naar de bronnen waartoe hun activiteiten beperkt zijn.
Energiegemeenschappen en markttoegang
In vergelijking met andere lidstaten is de Nederlandse energiemarkt al zeer toegankelijk voor energiegemeenschappen; er zijn op het moment weinig drempels om toe te treden tot de verschillende markten (productie, levering, aggregatie).
De Europese richtlijnen schrijven voor dat de Nederlandse overheid een faciliterend kader moet scheppen voor energiegemeenschappen, en dat de overheid er voor kan kiezen om energiegemeenschappen de mogelijkheid te geven distributienetten te beheren.
- Als Energie Samen willen we onderzoeken wat zo’n faciliterend kader exact behelst en hoe dit eruit zou kunnen zien; wat kan er toegevoegd worden aan ondersteunende maatregelen als de Postcoderoosregeling en het Ontwikkelfonds Coöperaties?
- Verder willen we voor- en nadelen onderzoeken van de mogelijkheid om als energiegemeenschap een distributienet te beheren (met bijbehorende rechten en plichten).
Warmteschap
Toegang bieden tot de markt aan bewonersgroepen is vooral belangrijk bij de warmtetransitie. In de schets van Minister Wiebes over de Warmtewet 2.0 stonden al enkele verwijzingen in naar warmte-initiatieven (Kamerbrief over warmtewet 2.0, 14 februari 2019).
Wat Energie Samen betreft gaat dat verder dan het bieden van enkele uitzonderingsposities voor bewoners binnen een wijk. Wij vinden het nodig dat groepen burgers die zich op de warmtemarkt begeven, zich kunnen ontwikkelen tot professionele organisaties die een volwaardige rol spelen binnen de warmtemarkt.
Voordat die rol een wettelijke basis kan krijgen, zijn er definities nodig. In het discussiestuk Consultatie Warmtewet 2.0 bouwen we voort op de Europese definities en specificeren we die voor de Warmtewet 2.0. Hierbij komen we op een nieuwe entiteit, voluit een warmte energiegemeenschap of zoals wij het kortweg noemen: een Warmteschap.
- Download het Discussiestuk Consultatie Warmtewet 2.0 (pdf)
Van discussiestukken naar position papers
We hebben twee discussiestukken voorbereid in twee expertgroepen. Het discussiestuk over de definitie van energiegemeenschappen in wet-en regelgeving wordt binnenkort gepubliceerd top onze website.
We willen op basis van deze discussiestukken in gesprek met de leden en belangrijke stakeholders, onder andere via een online bijeenkomst op donderdag 28 mei: 'Aan de slag met de warmtewet 2.0' (lees meer).
We zullen op basis van deze gesprekken deze discussiestukken omzetten naar position papers die op 12 juni via de (digitale) ALV worden vastgesteld. Op basis van deze position papers kunnen we de belangen van de leden zo goed mogelijk borgen in de nieuwe Energie- en Warmtewet.
Deze discussiestukken vormen een eerste stap; in een vervolgdocument zullen we kijken naar de specifieke rechten en plichten die deze energiegemeenschappen wordt toebedeeld in de richtlijnen en hoe dit zijn uitwerking zou kunnen krijgen in Nederlandse wetgeving.
Reageren?
Reacties kan je mailen naar:
- Discussiestuk Definitie gemeenschappen HEG en EGB: Siward Zomer siward.zomer@energiesamen.nu
- Discussiestuk Consultatie Warmtewet 2.0: Gerwin Verschuur gerwin.verschuur@energiesamen.nu
